موسیقی معروف تحویل سال را چه كسانی نواخته اند؟بعلاوهموسیقی
آبی طرح: شاید موسیقی بختیاری بی كلام مقام سال تحویل را بارها شنیده اید. موسیقی كه خیلی از ما پای سفره هفت سین با آن خاطره داریم، علی اكبر مهدی پور دهكردی نوازنده سُرنا و اسدالله قبادی نوازنده دُهل نواخته اند.
به گزارش آبی طرح به نقل از ایسنا، علی اكبر مهدی پور دهكردی در سال ۱۳۱۴ در شهركرد متولد شد و كارش را از ۱۷ سالگی در زمینه نوازندگی سازهای محلی استان چهار محال و بختیاری مثل كَرنا، سُرنا و كمانچه آغاز كرد و بعدها نوازنده معروف كرنا و سُرنا در ایران شد.
این نوازنده موسیقی مقامی و سنتی بختیاری كه اجرای موسیقی سریال «روزی روزگاری» را هم انجام داده و بارها در جشنواره های داخلی و خارجی اجرا داشته است در سن ۷۴ سالگی از دنیا رفت و در قطعه هنرمندان شهركرد آرام گرفت.
هوشنگ جاوید- گردآورنده آلبوم «نوروز، بهار ایرانی» - در گفت وگو با ایسنا، درباره نخستین قطعه این آلبوم كه علی اكبر مهدی پور و اسدالله قبادی آن را اجرا كرده اند، توضیح داد: این قطعه بی كلام مربوط به موسیقی بختیاری است كه بعدها بعنوان مقام سال تحویل جا افتاد. در واقع یك نوع موسیقی خبری در ایل بختیاری بوده است.
او ادامه داد: به علت اینكه این قطعه موسیقی خبری خوبی بوده است، رادیو هم از آن بعنوان آرم نوروزی استفاده می نماید. معمولا از سُرنا و دهُل در موسیقی اقوام ما برای خبر كردن مردم برای اتفاقات مهم استفاده می شده است، بر همین مبنا از آن موسیقی در زمان سال تحویل استفاده می گردد.
این پژوهشگر همینطور درباره قدیمی ترین موسیقی، ترانه نوروزی یا نوروزخوانی هم توضیح داد: در گذشته با عنایت به اسناد، ترانه های ویژه نوروزی وجود داشته است. پیش از اینكه این ترانه ها مطرح باشد به آفرین خوانی هم اشاره شده است. آفرین خوانی، نوعی ستایش و ذكر خاص، دعاهای آهنگین آوازی و توسل به خدا برای كشور بوده كه در حضور پادشاهان می خواندند. خیام، نمونه های آفرین خوانی را در نوروزنامه خود آورده و در جاهای دیگر هم ثبت شده است.
او با اشاره به اینكه آفرین خوانی نوعی آواز ستایش و نیایشی مذهبی بوده است كه می خواندند، اضافه كرد: ایرانی ها سر هر ماه موسیقی ویژه ای داشتند كه با دُهل، سرنا و كرنا اجرا می كردند. بازمانده آن نوع كرنازنی در آستانه قدس رضوی اجرا می گردد كه هنگام تحویل سال، زمان اجرای آن بیشتر می گردد و به ۲۰ دقیقه هم می رسد در حالیكه در حالت عادی در ۱۰ دقیقه اجرا می گردد. نقاره و كرنازنی هنگام بامداد علامت شروع ساعت كاری بوده است. هردوت- مورخ یونانی- هم اشاره نموده است كه ایرانیان اول بامداد سه بار تبل می زدند تا نظامی ها و سواران آماده شوند. من به همه این موارد در كتاب موسیقی رمضان در ایران به صورت مفصل به بخش نوبت زنی اشاره كرده ام.
گردآورنده موسیقی های اقوام نوروزی در آلبوم «نوروز و بهار ایرانی»، افزود: بحث دیگر آوازها هستند كه بعنوان ترانه های نوروزی می شناسیم، پس از آمدن اسلام به ایران، به دلایل مختلف مژده بخشی نوروز با آواز صورت می گیرد و باورهای دینی و مذهبی در این قضیه دخالت می كنند زیرا اعتقاد بسیاری وجود دارد روزی كه حضرت ابراهیم (ع) بت ها را شكست همان روزی بوده است كه مردم به صحرا رفته بودند. در كتاب قرآن هم به این مورد اشاره شده است. از طرفی گفته می گردد زمانی به گِل نشستن كشتی نوح هم در نوروز بوده است.
جاوید اضافه كرد: گفته می شود، عید غدیر هم زمان با سال تحویل صورت گرفته است. ۱۲ واقعه درباره بشریت و هستی در جهان است كه با نوروز مقارن بوده است بنابراین پس از اسلام با همین باور، نوروزخوانی و اشعاری كه برای آن می خواندند با این مسائل پیوند و آمیختگی پیدا كرده است. هم اكنون در استان هایی مثل اردبیل، آذربایجان یا خراسان شمالی می بینیم اگر ترانه ای درباره نوروز می خوانند، در آن به بحث عید غدیر و جانشینی حضرت علی ضد السلام پس از پیامبر(ص) هم اشاره شده است.
او با اشاره به اینكه نوروزخوانی هایی كه در منطقه گیلان، مازندران، خراسان و استان مركزی انجام می گردد مربوط به دوره بعد از اسلام است، افزود: اما در فرهنگ های مختلف اقوام ترانه های نوروز و ویژه بهار فراوان است كه من بخشی از آن را در آلبوم «نوروز و بهار ایرانی» عرضه و بدون هیچ ادعایی اعلام كردم اولین مجموعه آوازهای نوروزی در ایران را عرضه كرده و دوستان پژوهشگر دیگر مابقی آن را عرضه كنند.
این پژوهشگر افزود: هم اكنون كه ۶ سال از رونمایی این آلبوم می گذرد علاوه بر اینكه آن آلبوم نایاب شد، كار پژوهشگری دیگری ندیدم. همین جا اعلام می كنم كه یك مجموعه پژوهشی خوب دیگر درباره نوروز و بهار ایرانی دارم و هر جا از من حمایت كنند حاضرم مابقی دستاوردهایم را به جامعه عرضه دهم.
مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی كند.
فایل آن را از اینجا دانلود كنید: audio/mp3
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب