وقتی اقتصاد به هنر آبا و اجدادی ایرانی ها رحم نمی كند
آبی طرح وقتی اقتصاد به هنر آبا و اجدادی ایرانی ها رحم نمی كند
مهدی درستی: هنرهای تجسمی با تاروپود ما ایرانی ها درهم تنیده شده است و كم و بیش در خانواده هایمان هنرمندی حضور دارد كه دستی توانگر در خلق آثاری ماندگار داشته باشد و معجزه كند. با این حال امروزه وضعیت هنرهای تجسمی، هنر آبا و اجدادی ایرانی ها آنطور كه باید خوب نیست، شاید علت عمده اش محدود شدن دایره دنبال كنندگانش در سال های اخیر باشد ولی با این حال در چند ماه اخیر شاهد كم رونقی نسبتا كم سابقه این حوزه بوده ایم. از ماه های پایانی سال 96 تا به امروز برنامه گالری گردی هفتگی كه یكی از مهم ترین مصداق های هنرهای تجسمی به شمار می آید كم رونق ترین روزهایش را سپری كرده است. اگر به مقایسه تعداد افتتاحیه های امسال با سال قبل همین موقع بپردازیم شاهد افت محسوس افتتاحیه های نمایشگاه های هنری خواهیم بود. در این چند ماه كه (البته باید گفت پیش از آن هم اوضاع چندان تعریفی نبوده است)، كمتر از انگشتان یك دست هفته ای بوده است كه تعداد افتتاحیه هایش به بیش از 40 تا 50 نمایشگاه برسد در صورتی كه سال قبل به ندرت هفته ای می گذشت و افتتاح كمتر از 45، 50 نمایشگاه را به خود می دید. این كم رونقی دلایل گوناگونی می تواند داشته باشد، از شرایط بد اقتصادی تا كم تنوعی گونه های هنری مورد استفاده هنرمندان. بنابراین با سه تن از مدیران گالری های مطرح كه عبارتند از نادر سیحون مدیر گالری سیحون، شیرین پرتوی مدیر گالری شیرین و لی لا ثمری مدیر گالری هفت ثمر كه دستی بر آتش دارند در این باره گفت وگو كرده ایم و نظرشان را در این باره جویا شدیم. ضرر شرایط بد اقتصادی برای دنیای هنر امروزه وضعیت نامطلوب اقتصادی بر تمامی حوزه ها و همینطور اقشار مختلف تاثیر گذاشته است و شرایط سختی را برایشان بوجود آورده است. هنرهای تجسمی و به صورت مخصوص گالری گردی هم از این شرایط سخت در امان نبوده است. لی لا ثمری مدیر گالری هفت ثمر در این باره می گوید: «مشكلات زیادی سبب كاهش افتتاحیه های نمایشگاه های هنرهای تجسمی شده اند كه از آن جمله می توان به مشكلات اقتصادی اشاره نمود. همینطور جوانان امروزه دیگر علاقه كمتری به آثار هنری دارند و برای تماشای آثار به گالری ها رجوع نمی كنند.» او اضافه می كند: «وقتی كه از نظر اقتصادی شرایط خوب نباشد طبیعی است كه نمایشگاه های كمتری برگزار می گردند و رونق هنر كم می گردد. مسئله ترافیك هم در این زمینه بی تاثیر نبوده است.» شیرین پرتوی مدیر گالری شیرین هم با اشاره به حجم بالای ایونت ها توضیح می دهد: «به نظرم دلیل اول حجم بالای ایونت هایی است كه برگزار می گردد و هیچكس فرصت حضور در آن ها را پیدا نمی كند.» این گالری دار می افزاید: «نكته دیگر به نمایشگاه برمی گردد، اگر نمایشگاهی را خود گالری دار جمع كرده و برای به ثمر رسیدن آن سختی های زیادی را متحمل شده باشد مدت زمان بیشتری را به آن اختصاص می دهد تا بیشتر مورد بازدید قرار بگیرد و به شكلی دلش نمی آید تا خیلی زود آن نمایشگاه را تمام كند. بعنوان مثال من خودم یك نمایشگاه آبرنگ بود كه خیلی برای برپایی اش زحمت كشیده بودم و به مدت دو هفته برگزارش كردم.» پرتوی همینطور می گوید: «استقبال مخاطبان هم خیلی كم شده است، نمایشگاه های خیلی شلوغ بیشتری سال های گذشته داشتیم. امسال حتی بهترین نمایشگاه هایمان هم كه فكر می كردیم خیلی مورد استقبال قرار بگیرد كم جمعیت بودند.» نادر سیحون مدیر گالری سیحون هم بیان می كند: «بدون شك مسئله اقتصادی در این زمینه بی تاثیر نیست، شرایط بد اقتصادی هنر را از رونق می اندازد.» نقش تنوع گونه های هنری در جذب مخاطبان یكی از مهم ترین عواملی كه بر رونق گالری گردی تاثیر مستقیم می گذارد، گونه های هنری مورد استفاده هنرمندان است و هر چه میزان تنوع بیشتر باشد مطمئنا دایره گسترده تری از مخاطبان را می توان جذب كرد. در ماه های اخیر نقاشی و عكاسی دو گونه هنری بودند كه بیشترین نمایشگاه را داشتند و از هنرهای تازه ای مانند پرفورمنس، ویدئوآرت، چیدمان و... خبری نبود. مدیر گالری شیرین در این باره می گوید: «گالری جدای از تمامی خصوصیت های هنری، مكانی اقتصادی می باشد و مدیران گالری ها به مسئله مخاطب پسند بودن و سودآوری آثار هم توجه می كنند و بیشتر به سراغ نمایشگاه هایی می روند كه به سلیقه مخاطبانشان نزدیك باشد. البته ما در گالری تلاش كردیم مسئله فروش و سودآوری را روی نمایشگاه متمركز نكنیم و از فعالیت های دیگری به این مهم برسیم. مخاطب هم با گونه های هنری جدید مانند پرفورمنس و ویدئوآرت بسیار ارتباط برقرار كرده و از آن ها استقبال می كند، متاسفانه در ایران این گونه های هنری خریدار ندارد و هنرمند هم فضایی برای عرضه آن پیدا نمی نماید. بنابراین این گونه ها درآمدزایی ندارند و گالری داران از برپایی چنین نمایشگاه هایی خودداری می كنند.» مدیر گالری سیحون با اشاره به مقوله سودآور بودن نمایشگاه، توضیح می دهد: «هر گالری نمی تواند گونه های هنری جدید را به علت امكانات ساپورت كند، ولی به نظرم فضای شهری امروز ما برای نمایش این گونه های هنری خیلی مناسب می باشد. ممكن است كه فضاهای موجود كم باشد ولی برای شروع مناسب می باشد.» این هنرمند همینطور می گوید: «نكته دیگر این است كه این گونه های هنری از نظر سودآوری و مسایل اقتصادی هم ممكن است برای گالری دار جذاب نباشد و دست و پایش را ببندند.» مدیر گالری هفت ثمر هم با اشاره به اینكه جوانان نیازمند حمایت هستد، می گوید: «مسئله سودآوری عامل مهمی است كه سبب می گردد تا مدیر گالری به سراغ گونه های هنری جدید نرود، جوانانی كه ریسك كرده و آثار تازه ای را خلق می كنند باید مورد حمایت سرمایه گذاران قرار بگیرند و از نظر اقتصادی تامین شوند تا بتوانند آثاری مانند ویدئوآرت یا پرفورمنس را تهیه كرده و نمایشگاه برگزار كنند. نبود سرمایه گذار سبب می گردد جوانان در ایران كمتر به سراغ این هنرها بروند و این مسئله نقش بسزایی در كم رونقی این گونه های هنری دارد. مخاطبان این گونه های هنری هم خلاف انتظار زیاد هستند و از آثار خلق شده استقبال می كنند.» روی خوش یا ناخوش هنرمندان به نوآوری و خلاقیت هنرمند، دیگر عنصری است كه بر رونق گالری گردی و نمایشگاه های آثار هنری تاثیر می گذارد، همواره خلاقیت و نوآوری یك هنرمند سبب جذب مخاطبان و سرزبان افتادن نامش می گردد. در تاریخ شاهد نمونه های اینچنینی بسیاری بودیم ولی نظر مدیران گالری ها درباره تاثیر این مسئله بر كم رونقی گالری گردی چیست؟ پرتوی در این باره می گوید: «نمی توان اظهار داشت كه آرتیست ها كم كاری می كنند ولی دیگر آثار آن خصوصیت های گذشته را ندارند كه شاید به مشكلات اقتصادی هنرمندان بازمی گردد و سبب می گردد در ساخت آثار تامل بیشتری كنند.» او می افزاید: «تنوع كاری بسیار كم شده است، یك زمانی نمونه كار به دست من می رسید از نوآوری اش شگفت زده می شدم اما امروز خیلی این نگاه نو و تازه كم شده و كارها به ندرت آدم را شگفت زده می كند. ثمری هم مشكل را به جای هنرمند نبود بازار هدف می داند و بیان می كند: «نبود بازار هدف برای این گونه های هنری مشكل اساسی است، حتی اگر هنرمندان جوان بتوانند آثار را تهیه كرده و به نمایش بگذارند خیلی سخت می توانند آن را به فروش بگذارند در صورتی كه در خارج از كشور طالبان هنرهایی چون ویدئوآرت بسیار هستند و از افراد حاضر در ویدئوها برای تئاتر و آثار نمایشی و تصویری استفاده می نمایند.» سیحون با اشاره به حضور كمرنگ مجسمه سازان توضیح می دهد: «امسال شاهد حضور كمرنگ مجسمه سازان بودیم كه آن هم به علت سختی حرفه شان و هزینه ها است، ولی هنرمندان سایر رشته های هنری حضور نسبتا خوب و نوآورانه ای داشتند. بعنوان مثال گالری محسن كه فعالیت گسترده ای در زمینه پرفورمنس دارد و نمایشگاه های زیادی از این گونه هنری برگزار می نماید.» آسیب محدودیت فضای مجازی به رونق گالری ها وضعیت تبلیغات آثار هنری در ایران آنطور كه باید عادلانه و متوازن نیست، همواره شاهد تبلیغ فیلم های سینمایی و كنسرت های موسیقی در تلویزیون و سطح شهر هستیم اما در این میان هنرهای تجسمی و نمایشگاه های هنرمندان این حوزه مورد غفلت واقع شده است. تلگرام، یكی از مهم ترین راه های ارتباطی گالری داران و هنرمندانشان با مخاطبان بود كه بعد از فیلترینگ این راه ارتباطی هم قطع شد و هم اكنون فعالان حوزه تجسمی با مشكل تبلیغات روبه رو هستند. مدیر گالری شیرین در این باره توضیح می دهد: «محدودیت فضای مجازی در كاهش افتتاحیه ها خیلی نقش داشته است، امروزه عصر شبكه های مجازی است، مخاطبان هنرهای تجسمی قشر محدودی هستند و ما برای ارتباط ناچار به استفاده از فضای مجازی هستیم. محدودیت مخاطبان هنرهای تجسمی سبب می گردد تا حضور نداشتن آن ها در گالری ها كاهش استقبال را بیشتر نشان دهد.» مدیر گالری سیحون هم ضمن گلایه از فیلترینگ تلگرام بیان می كند: «در حال حاضر كار گالری داران خیلی سخت شده است، گالری ها برای آنكه برنامه هایشان را به اطلاع مردم برسانند از فضای مجازی و به صورت محسوس تلگرام استفاده می كردند. وقتی به صورت ناگهانی تلگرام فیلتر شد روی كار گالری ها و بخش تبلیغات فعالیت هایشان تاثیر منفی زیادی گذاشت.» مدیر گالری هفت ثمر از شبكه های جایگزین نام می برد و توضیح می دهد: «محدودیت فضای مجازی بر فعالیت گالری داران تاثیر منفی زیادی داشته است، ما بعد از فیلتر تلگرام بعنوان اصلی ترین راه ارتباطی مان با مخاطبان با استفاده از ایمیل و همینطور صفحه اینستاگرام تلاش در حفظ ارتباط با مخاطبان داریم.» 58243
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب