نقدی بر نوحه خوانی به شیوه موسیقی رپ
آبی طرح: یك پژوهشگر اظهار داشت: با موسیقی رپ، نوحه خوانی می گردد و با این كار به ریش همه می خندند. با اینكه بارها خود من در این باره مقاله نوشته ام یا دیگران آن را گوش زد كرده اند، باز هم شاهد انجام این كارها هستیم؛ چونكه جامعه ما موسیقی درست برای انجام این آیین ها را نمی داند.
هوشنگ جاوید در گفت وگو با خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، اظهار داشت: قدمت این مراسم آیینی عزاداری به بعد از اسلام و زمان آل زباره باز می گردد؛ آن ها بعنوان نقبای شیعیان، بعد از ورود به خراسان این گونه آیین های مذهبی را راه اندازی می كنند.
او درباره نشانه های مورد استفاده در عزاداری ها بیان كرد: تمامی این نشانه ها برگرفته از فرهنگ ایرانی است؛ هر دین و مذهبی برای تبلیغ خود نیاز به یك سری چیزهای نمادین دارد؛ سمبل هایی كه بعنوان مظاهر ابزار باور از آن استفاده نماید و این نمادها را به كار می گیرد تا تبلیغ خویش را بهتر انجام دهد.
این پژوهشگر افزود: بنابراین بر مبنای آن چیزی كه روایت شده، برای مثال ایرانیان درباره بهشت، قیامت و پرندگان بهشتی، باورهای خویش را بر روی علامت پیاده می كنند. شما هنگامی كه به این نمادها نگاه می كنید متوجه می شوید كه شكل كلی آن ها مانند آتش به معنای این است كه شعله آتش مهم تر از هر چیزی است و این كه ما می گوییم آتش كربلا در دل ها از بین نمی رود همین است و این كاملا ساخته و پرداخته خود ایرانیان است.
جاوید اظهار نمود: از نمادهایی مانند عاشورا، بهشت و... روی علامت به زیبایی استفاده شده؛ حالا اگر حمل آن امروزه مشكل شده نباید بهانه بیاوریم كه این اسلامی و ایرانی نیست؛ حمل این علائم امروزه به مشكل برخورده و این علامت ها نباید بیشتر از دوازده تیغه باشند.
او افزود: متاسفانه امروز كارهای بدون فكری انجام شده و كسانی كه اصل قضیه را می دانند، آزار می دهد. علامت بین ۵ تا ۱۲ تیغه است و علت آن هم مسائل باور مدارانه اسلامی است، چونكه اگر دقت كنید بحث پنج تن آل عبا در علامت های پنج تیغه مطرح است، در علائم هفت تیغه بحث دیگری و در علائم دوازده تیغه منظور ۱۲ معصوم است، همینطور از جلوه های عاشورایی به زیبایی در این علامت ها استفاده شده است.
این پژوهشگر اضافه كرد: ما نمی توانیم بگوییم كه این نمادها مربوط به مذهب دیگری است. موسیقی های ضربی چیزیست كه در این قرن رایج شده، موسیقی عزا در ایران دوره به دوره تغییراتی داشته و یكی از مسائل مهم آن این است كه هر دوره ای كه این موسیقی تغییر می كرده در كتاب ها نوشته می شده است.
جاوید افزود: سینه زنی ما حاصل تحول زمانه ای است، یعنی دوره ای كامل را گذرانده تا به این جا رسیده است. اگر ما تاریخ را مطالعه نماییم می بینیم كه فردوسی در شاهنامه بیان می كند كه ایرانیان به چه روشی خاك بر سر می ریخته اند، چه لباسی می پوشیده اند و چه چیزهای دیگری داشته اند، حتی فردوسی در شاهنامه می گوید كه هنگام عزا از طبل های كوچك استفاده و چگونه دور آن را مشكی می كرده اند.
او بیان كرد: می بینیم كه در گذشته تنها طبل استفاده می شده اما هم اكنون انواع و اقسام سازها در این مراسم استفاده می شود، علت آن هم این است كه رسانه مجبور است زمان عزاداری برای پخش آنتن از نوعی موسیقی رسانه ای استفاده نماید تا جذب مخاطب داشته باشد و این جلب مخاطب در قالب تولید سوگ ترانه ها در حال كار كردن است.
این پژوهشگر اظهار داشت: سوگ ترانه تولید می گردد اما مردم ما برداشت درستی ندارند و علت این است كه كسی نمی آید بگوید كه كه این سوگ ترانه فقط در قالب رسانه باید استفاده گردد و مردم نا آگاهانه از این موسیقی استفاده می نمایند و این آسیبی است كه برداشت غلط مردم به فرهنگ جامعه زده است. ما باید این قضیه را با روشنگری افراد دست اندر كار درست نماییم تنها یك ضرب آهنگ در گذشته استفاده می شده آن هم به خاطر هماهنگی زنجیر زنان و دسته عزاداری بوده و برای این كار طبل زیادی استفاده نمی شده و یك یا دو طبل كافی بوده است اما الان این كار به صورت نمایشی و نا آگاهانه انجام می پذیرد.
جاوید درباره تغییرات در برگزاری مراسم عزاداری از گذشته تا كنون، اظهار نمود: در گذشته این تغییرات در جهت مثبتی انجام می گرفت اما هم اكنون خیلی از این تغییرات منفی است.
او با اشاره به اینكه اگر این گیر و گرفت ها در حوزه شناخت موسیقی نبود این ماجرا پدید نمی آمد، افزود: به هر حال آگاهی دادن بهترین روش است و باید مانند نهی از منكر عمل كرد چونكه بعضی گوش شنوای خویش را از دست داده اند و اگر كاری در این حوزه انجام نشود به جامعه ی آینده صدمه وارد خواهد شد البته جوانان ما در آینده اصلا به این مسائل توجهی نخواهند داشت. ما باید این شیوه را در دانشگاه ها علمی نماییم و آموزش عالی كشور باید به این قضیه فكر كند تا در آینده مشكلات این چنینی به وجود نیاید. متاسفانه بسیاری گوش شنوایی ندارند و این غلط است باید از همین الان به فكر آینده بود.
این پژوهشگر درباره برگزاری اصل این آیین های مذهبی بیان كرد: حركت دسته ها مهم می باشد به این دلیل كه نوعی نمایش قدرت و هم بستگی فكری است اما این كه ما با این مراسم این گونه بازی نماییم اشتباه است ولی در اصلِ این مراسم مشكلی نیست. اما بعنوان مثال اگر كسی به هنگام حركت دسته با مشكلی رو به رو شود كه به اورژانس نیاز داشته باشد و اورژانس نتواند خویش را به موقع برساند این یك مشكل بسیار بزرگ است.
جاوید با اشاره به اینكه باید در این باره نشست برنامه ریزی كرد، اظهار داشت: برنامه ریزی در مورد رفت و آمدها و این كه با بسته شدن كدام مسیرها مردم دچار مشكل نمی شوند، گرچه در بعضی شهرها به این مسئله فكر شده اما بعضی هم این كار را انجام نمی دهند. اجرای این آیین ها نیاز به یك بازبینی درست دارد تا ببینیم برای آینده چه می توان كرد. در بعضی مناطق ایران این بازبینی به صورت خودجوش صورت گرفته مانند اینكه دسته ها علائم خویش را دیگر تكان نمی دهند و جلوی هیئت می گذارند و بعضی علامت ها را داخل مسجد می گذارند، گرچه از بین رفتن این آیین ها به دنبال این رفتارها وجود دارد ولی چاره دیگری نیست.
او افزود: اگر بتوان یك برنامه ریزی ساده انجام داد، خیلی از مشكلات حل خواهد شد اما بعضی نمی خواهند. دستگاه های اجرایی ما تا در یك موقعیت قرار نگیرند اصلا به چگونگی برگزاری آن فكر نمی كنند و دائما در حال گذران روزمرگی و گذاشتن جلسات بی خود هستند و زمان رسیدن آیین، تازه به آن فكر می كنند، این غلط است باید از قبل به این چیزها فكر شود.
این پژوهشگر درباره تجدید نظر در بعضی حوزه های تعزیه خوانی هم بیان كرد: یكی از مسائل ما این است كه هنر تعزیه ما در طول زمان همواره تولید داشته؛ بعنوان مثال فردی بوده بعنوان شبیه نامه نویس متن را می نوشته و آن را عده ای اجرا می كرده اند؛ الان در قرن حاضرحداقل در چهل سال اخیر ما نمی بینیم كه تعزیه نامه ای نوشته شده باشد، البته نمی توان گفت نوشته نشده، اما اگر هم نوشته شده بسیار ضعیف است.
جاوید افزود: مردم در هر دوره ای كار خویش را به خوبی انجام می دادند و هر سال قصه ای نو برای بازگو كردن داشتند اما حالا به این مسائل توجه جدی نمی گردد و هر آن چه در قبل نوشته شده همان را اجرا می كنند. آنچه بعنوان فرهنگ عاشورایی در میان ما وجود دارد بر اثر پاره ای نوآوری های نا آگاهانه است. برای مثال وقتی می خواهند نقش بازی كنند به جای در نظر گفتن و درك زمان حال، بازی هایی مانند فیلم سینمایی انجام می گردد و همین تغییر نوع نگرش در این زمینه به آسیبی در اجرای تعزیه تبدیل گشته است. ما در این باره خیلی صحبت كرده ایم اما كسی گوش شنوایی نداشته و همه راه خویش را می روند. باید دانست كه تعزیه خوان، بازیگر تئاتر یا سینما نیست و ما باید هنرهای آیینی خویش را به صورت علمی در بیاوریم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب