آوازی ایرانی با قدمت ۷۰۰۰ سال!
آبی طرح آوازی ایرانی با قدمت ۷۰۰۰ سال!
هوره آوازیست بی ساز و برآمده از اعماق تاریخ زاگرس نشینان كه احساسات پاك و همنوع دوستی مردمان دیار لك نشین را فریاد می زند. این آوای اهورایی توسط مردمان لك زبان در مواقع محتلف غم و شادی و قرار گرفتن در نقاط مرتفع و غرور آفرین كوه ها و بزم آرایی و گذراندن زمستان های سرد و شب نشینی های گروهی، اجرا می گردد. نوایی بسیار غنی از احساس و مفهوم كه متاسفانه امروزه كمتر ترویج شده و برای نسل امروزی ناشناخته است. هوره به معنای آواز برتر و نغمه برجسته است استاد ایرج رحمانپور، خواننده نامدار موسیقی لرستان هوره را چنین تعریف می كند: "هو" به معنای خوب، برجسته و نیكو است؛ و "ره" یا "راه" هم به معنای آواز و نغمه؛ از این رو "هوره" می گردد نغمه خوب، آواز برتر و نغمه برجسته. تفاوت هوره لرستان با دیگر مناطق در چیست؟ وی می افزاید: هوره ها و مویه هایی كه از گذشته در موسیقی امروزِ لرستان برجای مانده، با هوره ها و مورهایی كه در دیگر منطقه های ایران خوانده می شود، متفاوت می باشد. مورها و هوره ها را در لرستان درست در دستگاه می خوانند و بر خلاف دیگر منطقه ها، این طور نیست كه خواننده با متر آزاد تا هر جایی كه خواست خواندن را ادامه دهد. خیلی از موسیقی دانان معتقدند هوره آواز سرخوشی و مستانگی است و این مور است كه گاه بصورت دلتنگی و غم سروده می گردد و این در حالیست كه استاد رحمانپور اعتقاد دارد كه هوره روایتگر اندوه آدمی است. رحمانپور در این باره معتقد است: برخلاف هوره هایی كه مثلاً كردها می خوانند و جنبه عاشقانه دارد، هوره ها و مویه ها در منطقه لرستان روایتگر اندوه آدمی است؛ چه آنجا كه برای شادی می خوانند، چه آن هنگام كه برای غم، این هوره ها و مورها پرده ای از اندوه را بر روی خود دارد؛ و این از خصوصیت های هوره ها و مویه های لرستان است. "هوره" آوایی غنی از احساس سید سیامك موسوی، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی اظهار نمود: هوره آوازیست كه در میان ساكنان غرب كشور، شمال غربی و جنوب غربی و عموما در میان لك ها و كردها رواج دارد و در هر منطقه رنگ و بوی خاص خویش را دارد. وی با اشاره به اینكه هوره دارای دو وجهه ادبی و موسیقیایی است، افزود: ابیات هوره عموما هجایی است كه دارای درون مایه های متفاوتی همچون عشق، مرگ، بداقبالی، ناكامی و... است. موسوی با اشاره به اینكه تك بیت های هوره بسیار ساده و معمولا ده تا دوازده هجایی است، افزود: از نظر احساس بسیار قوی است و مفاهیم بسیار غنی دارد. انتساب هوره به دوره زرتشتی گری یا مهرپرستی این مدرس دانشگاه اضافه كرد: بعضی از محققین ایرانی هوره را به زرتشتی گری نسبت داده اند و معتقدند هوره همان نواهای اهورایی است. وی خاطرنشان كرد: محققان دیگری معتقدند هوره متعلق به قبل از زرتشتی گری و مربوط به دوران مهرپرستی است. موسوی خاطرنشان كرد: با این وجود هنوز مدارك و شواهد قوی وجود ندارد كه هوره را به آن انتساب نماییم و این ها گمان هستند. این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در بررسی موسیقایی هوره خاطرنشان كرد: با عنایت به تحریرهای مختلف هوره به چند دسته تقسیم می شود؛ منبع این تحریرها در هنجره است و صدا در دهان می پیچد. نسل جوان امروزی هوره را كسل كننده می دانند و بیشتر به دنبال موسیقی شاد هستند و جذابیتی در آن نمی بینند اما پژوهشگران موسیقی لری و لكی اعتقاد دارند هوره كسل كننده نیست و تحریرهای متنوع آن را برای مخاطب جذاب می كند. هوره كسل كننده نیست وی ادامه داد: موسیقی هوره بسیار ساده بوده و امكان دارد بسیار كسل كننده باشد اما تحریرهای متنوع آن را برای مخاطب جذاب می كند. موسوی اضافه كرد: هوره یكی از عناصر پرارزش فرهنگ ماست و مربوط به استان و كشور ما نیست بلكه جهانی است. تفاوت هوره و مور در چیست؟ دكتر امین عباسیان، موسیقیدان و رئیس انجمن موسیقی لرستان در این باره با اشاره به اینكه "هوره" كه برخی معتقدند از هور یا هُوَر گرفته شده است به معنای خورشید است، می گوید: هوره به باور خیلی ها آوازی اساطیری است و درواقع قدیمی ترین آواز منطقه لرستان و مناطق غرب نشین همچون كردستان، ایلام و كرمانشاه و بعضی از نقاط آذربایجان غربی است اما خوانش آن به تبع لهجه هر منطقه متغیر است و خوانش آن به تأسی از زبان و لهجه هر منطقه فرق می كند و البته خوانش آن در هر منطقه هم با هم متفاوت می باشد ولی در كل هوره در هر منطقه سبكی آوازی دارد. وی با انتقاد از اینكه چرا برخی ها به اشتباه و بدون علم اظهار می كنند كه هوره غم انگیز بوده و آن را در مواقع غم می خوانند، افزود: هیچ وقت هوره را هنگام غم و مصیبت نمی خوانند چراكه هوره آوازیست كه انسان ها در حالت سرخوشی عاشقانه و مستانگی(حالت عرفانی) می خوانند و این مور است كه در آن مواقع سروده می گردد و به تعبیری مور سرود مرگ است. این دكترای موسیقی افزود: مصداق مور همان مویه است. هوره و مور دسته بندی می شوند و هنگام خوانش مور و هوره در لحظات اولیه شنونده فكر می كند كه این دو با هم مشابه ند در صورتیكه این چنین نیست و قرابتی با هم ندارند. در هوره تحریر وجود ندارد او همینطور با رد برخی اظهارات در خصوص اینكه در هوره تحریر وجود دارد، خاطرنشان كرد: تحریر به معنای نرمی و لطافت بوده و مصداق آن در موسیقی ایرانی است. در هوره زنگ صدا و به تعبیر لری شَقه صدای هوره چران و آوایی كه از انتهای حلقوم او بیرون می آید، سبب اوج گرفتن سروده ها می گردد و چنین می نمایاند كه هوره چران در حال تحریر زدن است! در صورتی كه صدای وی پرتاب می گردد. هوره؛ شعری نهفته در دل آوا عباسیان در تكمیل صحبت هایش می گوید: تحریر از لطافت می آید در صورتیكه در هوره شخص در عرضه اصوات آزاد است و تحریر در هوره و مور وجود ندارد و آوا حرف اول را می زند و شعر است كه در دل آوا نهفته می گردد. رئیس انجمن موسیقی لرستان اضافه كرد: هوره بیشتر بازی با آواست. آواهای هوره و مور از ناحیه انتهایی گلو سراییده می گردد و با آوازهایی كه امروزه به اسم تحریر می شنویم، مغایرت دارد. ثبت ملی هوره و مور به اسم لرستان وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینكه سال 1388 هوره و مور را بعنوان آثار میراث معنوی اداره كل میراث فرهنگی ثبت ملی كرده است، اظهار نمود: خوشبختانه این دو آوا بعنوان مقام های آوای لرستان ثبت شدند. واضح و مبرهن است كه هوره دارای اصالت لكی بوده ولی چون نوایی برخاسته از دل و بسیار گیرا است، در فرهنگ خیلی از مناطق لك نشین رسوخ كرده است. 241241
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب