ساز و دهلی كه نوای طبیعت و زندگی سر می دهد
آبی طرح: موسیقی در خراسان جنوبی از سابقه ای طولانی برخوردار بوده و دارای رقص ها و موسیقی های بسیار متنوعی است.
به گزارش آبی طرح به نقل از ایسنا، خصوصیت موسیقی جنوب خراسان حركات ریتمیك و نمایشی است. موسیقی در این منطقه بخصوص در شهرستان بیرجند از سابقه ای طولانی برخوردار بوده و دارای رقص ها و موسیقی های بسیار متنوعی است.
ریتم های پنج ضربی(سه تایی و دوتایی) متداول در این منطقه دارای خصوصیت های خاص خود است و در دیگر نقاط ایران مرسوم نیست. در منطقه قهستان و بیرجند ترانه ها و آوازهای زیبا و حماسی ترین رقص ها و آهنگ های سازی و آوازی رواج دارد.
سازهای محلی بیرجند عبارتند از دهل، سرنا (ساز)، دایره و نی كه معمولا توسط خود نوازندگان ساخته می شوند.
برخی قطعات موسیقی ویژه رقص های محلی در این منطقه عبارتند از: اصیل، ناره ناره، چنشتی، چپ و راست، شیرجه، احوال، سه ضرب و علاوه بر رقص های انفرادی، دو نفره و گروهی، رقص های دیگری هم وجود دارد كه چون رقصندگان » چوب بازی ها « آنها به چوب بازی هم می پردازند، در این ردیف به حساب می آیند.
این رقص ها پیچیده و سخت هستند و نیاز به مهارت، تمرین و انعطاف بدن دارد. آهنگ های ویژه چوب بازی عبارتند از: آزاد، كنار به خاك، وسط به خاك، پك پك، دست به خواب، پشت و گندم كاری.
آهنگ های متداول و قدیمی این منطقه هم شامل؛ عروس كشو(عرو سكشان)، محمل، روش(شبیه مارش است)، نصر وجو (نصر و جان)، كوچه باغی، سبزه نمكی، غلام پخش، پیش باز، لالایی، استقبال (خوشآمدگویی) است.
نوعی دو بیتی خوانی موسوم به (فراغی ) هم در این منطقه رواج دارد، روستاییان دایره وار دور هم می نشینند و هر یك با خواندن دو بیت از اشعار محلی به بیان هجران و فراق خود می پردازند.
شیوه خواندن یكسان و تكراری می باشد و هر فرد بیت آخر را به گونه ای می خواند كه نفر پس از لحن خواندن آن می فهمد كه نوبت اوست و باید فراغی را ادامه دهد.
رقص محلی هر قوم ریشه درگذشته تاریخی آن دارد
رقص های محلی به لحاظ خصوصیت های خاصی كه در درون آنها نهفته است، درواقع گویای نگرش فرهنگ و روحیات و چگونگی زیست مردم هر منطقه است.
معانی مختلفی در رقص ها نهفته است، گاه شكرگزاری به درگاه خداوند، گاه ترتیب خاص یكی از كارهای عشایری مانند پشم چینی گوسفندان یاكارهای كشاورزی، سواركاری، جنگ و... كه در قالب حركات رقصنده بیان می گردد.
رقص ها دارای بار مفهومی و نمادین است، ازاین رو در بررسی رقص ها باید جنبه های نمادین رقص ها كه درحركات دست ها، پاها و كل بدن قابل استخراج است، توجه گردد.
چوب بازی یك نوع ورزش است و درقدیم هنگام جنگ و یا دعواهای قومی، ابتدابرای آماده شدن بدن خود راگرم می كردند كه به تدریج به این گونه درآمده است.
رقص محلی مانند دیگر عناصر فرهنگی هر قوم ریشه درگذشته تاریخی آن دارد و باگذشت زمان، مفاهیم و آداب آن به دلایل مختلف تغییر كرده یا تثبیت شده است.
خراسان جنوبی دارای رقص ها و موسیقی های محلی بسیار متنوعی است، ترانه ها و آوازهای زیبا و حماسی، رقص ها و آهنگ های سازی و آوازی در منطقه قهستان و بیرجند رواج دارد.
دهل، سُرنا، دایره و نی را همچون سازهای محلی است كه توسط خود نوازندگان ایجاد می شود.
برخی قطعات موسیقی ویژه رقص های محلی در این منطقه شامل؛ فارفاره، چپ و راست، شیرجه، احواله سه ضرب بوده و همینطور چنشتی، فورگی، سركاریزی، ركاتی همچون رقص های محلی است كه به صورت انفرادی، دو نفره و گروهی اجرا می گردد.
آهنگ های ویژه چوب بازی؛ آزاد، كنار به خاك، به خاك، پك پك، دست به خواب و پشت و گندم كاری است. رقص دهل، چوب بازی و رقص چكه همچون رقص های مرسوم خراسان جنوبی است.
گزارش از: سپیده قلندری اسفدن، خبرنگار ایسنا، منطقه خراسان جنوبی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب