بیغوله هایی به نام كاخ های پهلوی بعلاوه عكس
آبی طرح: در جزیره كیش عمارت های شاخصی از دوره پهلوی دوم باقی مانده كه از بین آنها دو ساختمان، اقامتگاه خاندان محمدرضا، شاه دوم پهلوی بوده كه سال ها است به حال خود رها شده اند و رو به ویرانی اند.
به گزارش آبی طرح به نقل از ایسنا، كاخ شماره یك معروف به «كاخ كیش الیت» كه در سال ۱۳۸۷ به شماره ۲۴۳۸۰ بعنوان اثر ملی ثبت شده است، اقامتگاه اصلی محمدرضا پهلوی در این جزیره بوده كه سپس دوران مُهر و موم، به تجارت خانه تبدیل شد و بعدها تا قبل از سال ۸۰ هم به بازارچه تغییر كاربری داده شد.
بنا به اطلاعاتی كه سازمان منطقه آزاد كیش در اختیار ایسنا قرار داده، مالك كنونی این كاخ ستاد اجرایی فرمان امام (ره) است؛ همان نهادی كه مالكیت كشتی یونانی را در اختیار دارد؛ كشتی پوسیده و به گِل نشسته ای كه این روزها گردشگران شاهد شكستن كمر و ریزش آن در سمت دیگری از این جزیره هستند.
اطراف كاخ الیت سال ها است كه فنس كشی شده. راه های ورود به آن مسدود شده. روی قفل درهای ورودی جوش خورده تا از تاراج بیش از اندازه این عمارت جلوگیری شود. تابلو ورود ممنوع در محوطه كاخ دیده میگردد. روی تابلوی ثبتی كاخ الیت متذكر شده است كه «این بنا به شماره ۲۴۳۸۰ در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و هرگونه دخل و تصرف در آن جرم محسوب می شود». روی یك تابلوی دیگر كه در ورودی اصلی نصب شده با حروفی بزرگ و به رنگ قرمز نوشته شده: «این ملك اختصاصی است و از ورود به آن جدا خودداری فرمایید». با این همه تذكر اما ورود به كاخ خیلی هم سخت نیست.
یكی از درهای كاخ باز است. نشانه هایی از تردد افراد زیادی در ساختمان دیده میگردد. بنظر می رسد این كاخِ خالی از سكنه خیلی هم روز و شب سوت و كوری ندارد. وندالیسم روی دیوارهای كاخی كه زمانی تجارت خانه و بازارچه شده بود، فریاد می زند. رد پای هرزنویس ها خیلی تازه است. تمام شیشه ها خرد شده و راه نفوذ رطوبت به داخل بنا باز است. ترك های بزرگی روی دیوارهای بیرونی عمارت دیده میگردد. دیوارهای داخلی هم پوسیده شده. اثر سوختگی روی نمای چوبی داخل ساختمان دیده میگردد. كسی اطلاع دقیقی ندارد كه این كاخ زمانی آتش گرفته باشد یا نه!
در طبقه پایین كاخ اتاق هایی قطار شده اند كه بعدها كاربری تجاری به آنها داده شده است. هنوز پلاك های شماره شده در سازمان منطقه آزاد كیش و ملحقات مغازه دارها در این اتاق ها دیده میگردد. در دوره ای كه كاخ تغییر كاربری داده شده بخش هایی به آن اضافه شده كه تفاوت معماری آن كاملا مشهود است. داخل عمارت دیگر هیچ شباهتی به كاخ شاهی ندارد.
با آن كه در و دیوار فلزجوش و اطراف ساختمان فنس كشی شده اما كاملا به حال خود رها شده است و مراقبتی در كار نیست. به نظر نمی رسد مالك برای این عمارت كه در یكی از بهترین نقاط ساحلی كیش قرار گرفته، برنامه یا ایده ای داشته باشد.
«الیت» اسكلتی از یك خاطره است كه قایق های تفریحی هر چند دقیقه مقابلش توقف می كنند و به مسافران درباره كاخی كه استراحتگاه زمستانی شاه دوم سلسه پهلوی بوده توضیحی كوتاه داده می شود و بعد قایق در همان خط دریا مسیرش را ادامه می دهد. در اطراف كاخ هیچ شناسنامه ای جز تابلوی ثبتی كه مقابل عمود آفتاب رنگ باخته، دیده نمی گردد.
ساختمانی كه معماری متفاوتی را از دیگر كاخ های دوره پهلوی به رخ می كشد به جای انتظار كشیدن برای ویرانی دست كم می توانست جای خالی موزه خلیج فارس را پر كند. هرچند اخیرا در نقطه ای كم تردد از كیش ساختمانی را با معماری مدرن علم كرده اند كه نام موزه خلیج فارس را یدك می كشد اما كاربری آن گالری و سینما است و نشانه ای از موزه ای كه یادآور خلیج فارس باشد در آن پیدا نمی گردد. در خیلی از كشورها كاخ ها هیچ گاه روزهای خالی را به خود نمی بینند، یا موزه می شوند یا هتلی لوكس كه علاوه بر خواب، خاطره می فروشند.
درباره عمارت های پهلوی كیش منابع مستند و دقیقی در دست نیست، اطلاعات موجود باز معمولا با كمی موضع گیری تاریخی نگارش شده است. جست وجوها به خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی ختم میگردد كه مرحله دوم سازندگی كیش به دوران ریاست جمهوری وی برمی گردد. مرحوم هاشمی رفسنجانی در هفتم بهمن ۶۸ در دیدارش از كاخ شاه در جزیره كیش روایت كرده است: «كمی در ساحل دریا مقابل اقامتگاه قدم زدم. مهدی توضیحاتی درباره ساحل كیش می داد. به كاخ شاه رسیدیم. متصدی پروژه اصلاح كاخ كه آنرا برای دفتر تجارت بین الملل اجاره كرده، توضیحاتی داد. گفت ۶۰۰ میلیون تومان هزینه می كند و ماهی ۱۲ میلیون تومان به سازمان عمران كیش اجاره می دهد و امید دارد كه سود خوبی هم ببرد. »
برخی منابع اینترنتی در ادامه این خاطره نوشته اند: «با اجرا نشدن تعهدات شركت یاد شده و بروز اختلاف، داوری این دعوا در سال ۱۳۷۸ بدون رعایت اصل ۱۲۹ قانون اساسی (لزوم ستاندن مصوبه هیأت وزیران و اطلاع مجلس درباب ارجاع دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی به داوری) به سه تن از وكلای منتخب طرفین واگذار شد كه برمبنای رأی آنها، كاخ به شركت یاد شده تحویل داده شود كه به خاطر اهمیت و ارزش تاریخی كاخ و نیاز به نگهداری و بهره برداری بقیه از آن، در سال ۱۳۸۳ (شش سال پیش از انقضاء مدت اجاره سوژه تخلیه و تحویل آن به شركت مذكور مطرح و در یك اقدام ناباورانه چندین هكتار از مرغوب ترین اراضی جزیره كیش تحت عنوان تهاتر ـما به ازاء تخلیه و تحویل كاخ) به شركت مذكور واگذار شد. پس از چالش های گوناگون حقوقی نهایتاً در سال ۸۶ مقرر شد شركت مزبور مبلغی حدود ۹۰ میلیارد ریال از مبالغ فوق به سازمان منطقه آزاد كیش مسترد شود. »
كاخ شماره دو كیش محصور شده در بین فنس
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب