دینی كه از عاشورا بر گردن سینما ماند
آبی طرح: پس از گذشت چهل واندی سال از انقلاب اسلامی ایران، وقتی هنوز تعداد آثار تولید شده درباره قیام امام حسین (ع) به اندازه انگشتان یك دست هم نمی رسد، یعنی حتما دِینی از واقعه عاشوار بر گردن سینما مانده است.
برخلاف سینمای غرب و خصوصاً آمریکا که همیشه توجهی ویژه به روایت ها، وقایع و شخصیت های مذهبی در بطن تحولات تاریخی داشته است، سینمای ایران، حتی در سال های بعد از وقوع انقلاب اسلامی، کمتر تلاشی برای ورود به این عرصه خطیر از خود نشان داده است.
قیام امام حسین (ع) و واقعه عاشورا یکی از کلیدی ترین ذخایر فرهنگ شیعی است که جست وجو برای یافتن سهمی از آن در لابه لای روایت های تصویری ثبت شده بر پرده نقره ای سینما و یا قاب تلویزیون در ۴ دهه گذشته، به نتایج امیدوارکننده ای منتهی نمی گردد.
تجربه فیلمنامه نویسان و کارگردانان سینما و تلویزیون ایران در حوزه ثبت بصری این واقعه محدود به چند نمونه شاخص است. سفیر به کارگردانی زنده یاد فریبرز صالح را می توان مهمترین دورخیز سینمای ایران برای گام نهادن در این راه دانست. فیلمی با نقش آفرینی فرامرز قریبیان در نقش قیس بن مسهر که در سال ۶۱ مقابل دوربین رفت.
سفیر را فراتر از مصداق روایی اش، یکی از مهمترین تجربیات سینماگران ایرانی در زمینه ساخت فیلم های عظیم یا بیگ پروداکشن در سال های اولیه بعد از انقلاب اسلامی نیز می توان قلمداد کرد. فریبرز صالح برای ساخت این فیلم به صورت مستقیم به واقعه عاشورا نپرداخته و با دستمایه قرار دادن سرنوشت یکی از سفیران امام، تلاش در بازنمایی انگیزه ها و زمینه های شکل گیری حماسه عاشورا داشته است. این تجربه اما تا سال ها در ویترین سینمای ایران یگانه باقی ماند.
بیش از یک دهه بعد بود که شهرام اسدی با فیلمنامه ای از بهرام بیضایی یکی از ماندگارترین تجربه های بصری را در حوزه روایت واقعه عاشورا، در کارنامه سینمای ایران ثبت نمود. روز واقعه بازهم با تاکید بر شخصیت هایی فرضی، بدون ورود به متن حوادث و وقایع روز عاشورا، تلاش در به تصویر درآوردن مضامین و مفاهیم نهفته در فرامتن این حماسه را داشت.
در حافظه بصری ایرانیان اما بی شک تا امروز مهمترین روایت از متن و فرامتن واقعه عاشور را سیدداوود میرباقری به تصویر درآورده است. مجموعه تلویزیونی مختارنامه از منظر خط داستانی، صریح ترین و مستقیم ترین روایت بصری از واقعه عاشورا در عرصه نمایشی ایران نیز شمرده می شود. صراحتی که البته در مواردی سبب جرح و تعدیل این روایت در مرحله پخش هم شد.
کارگردانان سینما و تلویزیون ایران تجربه های پراکنده دیگری نیز برای به تصویر درآوردن واقعه عاشورا داشته اند اما در یک نمای عمومی و بدون در نظر گرفتن تجربه هنوز اکران نشده رستاخیز ساخته احمدرضا درویش، باید پذیرفت سه اثر سفیر، روزواقعه و مختارنامه بیشترین سهم را از حافظه بصری ما از «واقعه عاشورا» به خود اختصاص داده اند.
منبع: abitarh.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب