این ها بخشی از اظهارات بهنام كامرانی ـ هنرمند و مدرس دانشگاه ـ در گفت وگو با ایسنا است.
او درباره جشنواره هنرهای تجسمی فجر كه دهمین دوره آن این روزها در حال برگزاری است، اظهار داشت: جشنواره هنرهای تجسمی فجر عمر كوتاهی دارد. در این رویداد نحوه برگزاری جشنواره های معتبر دنیا در نظر گرفته نشده است، به این معنا كه این جشنواره ها چگونه كار می كنند و هنرمندان مهم در آن خویش را نشان می دهند و مطرح می كنند.
این نقاش ادامه داد: هر جشنواره ای كه بخواهد به حیات خودش ادامه بدهد نیازمند سازوكارهایی است كه آن ها باید در اساسنامه و سیاست گذاری جشنواره در نظر گرفته شود. جشنواره ها با سابقه برگزاری طولانی در دنیا هستند كه دبیرخانه دائم دارند كه در طول سال كار می كند؛ هرساله مدیری دعوت می گردد كه او هم كیوریتورهایی را دعوت می كند. وظیفه كیوریتورها هنرمندان پیشرو هنرهای تجسمی را رصد می كنند و از مهم ترین ها و پیشروترین ها دعوت می كنند.
او تصریح كرد: جشنواره هایی كه می خواهند خیلی فراگیر باشند و همه شاخه های هنری را در خود جای بدهند؛ از اثرگذاری می افتند مگر نوآوری غیر از مدیا و رسانه های هنری در آن ها تعریف شده باشد. جنبه نوآورانه جشنواره ها یكی از جنبه های مهم است كه آن رویداد را جریان ساز می كند.
كامرانی بیان كرد: اینكه همه جریان های هنری كشور، داخل یك جشنواره حضور داشته باشند، مبحث جالبی نیست. یك جشنواره كه قرار نیست به همه هنرمندان جا بدهند كار خویش را ارائه نمایند. جشنواره باید نشان دهنده مهم ترین و پیشروترین جریان های هنر تجسمی باشد و باید به سمتی برود كه به شكل هوشمند هنرمندان اثرگذار و پیشرو را دعوت كند.
این هنرمند درباره اظهار نظر معاون هنری وزارت ارشاد در خصوص تدوین شیوه نامه برای جشنواره های فجر و مبحث تدوین شیوه نامه برای جشنواره موسیقی فجر اظهار داشت: بطور قطع ساز و كار هنرهای مختلف باهم فرق می كند هنری مانند موسیقی ممكن است تفاوت هایی با هنرهای تجسمی داشته باشد. شیوه نامه كه همان اساسنامه یا سیاست گذاری جشنواره است كه در طول زمان تغییر می كند و معلوم نیست شیوه نامه ای كه نوشته می گردد تمام داوران یا برگزاركنندگان به آن عمل كنند. مهم جهت گیری جشنواره، دبیرخانه دائم و اعتبار مدیر و كیوریتورهای آن است.
كامرانی ادامه داد: درهنر، هر داور یا مدیری ممكن است خصوصیت های خاص خودش را اعمال نماید. در جشنواره هنرهای تجسمی هربار می تواند یك جریان مطرح و به یك وجه توجه گردد. این هیچ اشكالی ندارد و جشنواره می تواند در هر دوره نسبت به دوره قبل كاملا متنوع باشد؛ مهم این است آن مبحث چگونه در جشنواره لحاظ می گردد.
این مدرس دانشگاه درباره اظهار نظر برگزار كنندگان جشنواره فجر در خصوص حذف واژه «تجسمی» از عنوان این رویداد به علت ناآشنایی مردم با این واژه، اظهار داشت: مانند این است یك نفر را به جای «علی»، «رامین» صدا نماییم. چه فرقی می كند؟ مهم اتفاقی است كه در آن رخ می دهد. تعاریف همواره پرانتزی را بسته نگه می دارند اما جشنواره های پیشرو تلاش می كنند آن پرانتز را باز نگه دارند. تعریف و واژه به تنهایی دردی را دوا نمی كند مهم این است محتوای جشنواره چه چیزی دارد و چه جهت گیری انجام می دهد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: تعریف و واژه به تنهایی نمی تواند كاری بكند، آن ها مهم هستند اما اهمیت در این است ساز و كار و سیستم جشنواره چگونه عمل می كند. ساز و كارها، افراد و دبیرخانه ای كه یك جشنواره را می سازد، به آن اعتبار می دهد و این سبب اقبال هنرمندان و اقبال عمومی از این رویداد می گردد.
كامرانی اظهار نمود: هنرهای تصویری یا هنرهای تجسمی كه بهتر است به آن «هنرهای تصویری» گفته شود، تعریف شده است. در اینكه این هنر، نخبه گرا است شكی نیست و ممكن است خیلی از آثار را نفهمند زیرا آموزش آن را ندیدند. این مورد به رسانه های تاثیرگذاری مانند تلویزیون، آموزش های عمومی هنر، آموزش و پرورش و دانشگاه برمی گردد.
این هنرمند با اشاره به اینكه هنرهای تصویری، هنرهای نخبه گرایی هستند كه به آموزش نیاز دارند، بیان كرد: نهادهای مردمی و نهادهای كه در زمینه هنر درگیر هستند چگونه جنبه های آموزشی را لحاظ می كنند و مردم را آموزش می دهند كه هنر روز را بفهمند؛ این سازوكاری است كه در دیگر كشورها رعایت می گردد. همه این ها نیازمند توجه، آموزش و انعكاس هستند. تا زمانی كه این اتفاق در حوزه عمومی و آموزشی رخ ندهد اقبال عمومی رو به هنرهای تجسمی كم خواهد بود.
كامرانی درباره اعتبار یك جشنواره تجسمی اظهار داشت: اعتبار جشنواره به فضای كلی چیدمان، داوران، مستقل بودن و هنرمندان دعوت شده در آن است.
او معتقد است: جشنواره های ما تا وقتی دولتی باشند، مستقل نیستند و باید از شكل دولتی دربیایند و مستقل شوند.
این مدرس دانشگاه همینطور اظهار داشت: هر جشنواره یا نمایشگاهی در هر جای كشور بطور قطع تاثیرگذاری دارد و به گسترش هنرهای تصویری كمك می كند؛ چه بهتر جشنواره ها ساز و كارهای به سامان تر و با پژوهش تری داشته باشند و از تجربه جشنواره های جهامی تجربه كسب كند و خصوصیت های هنر معاصر ما را در نظر بگیرد.