در نشست هیات انتخاب جشنواره موسیقی فجر چه گذشت؟
در نشست هیات انتخاب سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر بر لزوم ژانربندی های موسیقی تاکید گردید.
به گزارش آبی طرح به نقل از روابط عمومی دفتر موسیقی، در این جلسه سید مجتبی حسینی، معاون امور هنری، محمد اله یاری مدیرکل دفتر موسیقی، حسن ریاحی، دبیر سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر و مرتضی امیری اسفندقه، بهداد بابایی، محمدرضا چراغعلی، احسان ذبیحی فر، امیرعباس ستایشگر، کارن کیهانی، محمدعلی مرآتی و امین هنرمند، اعضای هیات انتخاب گروه ها و آثار جشنواره حضور داشتند.
سید مجتبی حسینی، معاون امور هنری در این جلسه اظهار داشت: متأسفانه تصویری که از هنر عرضه و بیان می شود، تصویری است که با اصل و حقیقت مطابقت ندارد و تصویر ناقص و غیرواقعی از هنر است، در حالیکه اصل منظر هنر بسیار گسترده تر و جذاب تر است. اما کمتر توانسته ایم خودمان را در این آینه بی دروغ و دریغ هنر تماشا نماییم و لزوم دارد که تصویر واقعی از هنر در کشور عرضه شود.
حسینی اضافه کرد: وضع امروز هنر ایران از جهاتی خوب است و از جهاتی، نقصان هایی دارد. در قیاس با قسمت های منابع هنر، نقص ها بیشتر دیده می شود. سرعت رشد منابع انسانی هنر در ایران قابل توجه است. هم اکنون بیشتر از ۲۵۰هزار نفر در دانشگاه های کشور مشغول به تحصیل هنر در مقاطع مختلف هستند. طبق آخرین بررسی ها حدود شش هزار آموزشگاه آزاد هنری فعالیت دارند که فقط در حوزه موسیقی، بیشتر از دو هزار آموزشگاه در حال تدریس موسیقی هستند. در مجموعه این آموزشگاه ها، نیم میلیون نفر در حال آشنایی با هنر در سطوح مختلف هستند. با احتساب خانواده های این هنرجویان جمعیت قابل توجهی در ارتباط تنگاتنگ با هنر قرار دارند. به این تناسب، رویدادهایی برای هنر طراحی شده است که گاهی اوقات، این رویدادها بسیار مناسب بوده، گاهی خوب بوده و گاهی متوسط بوده و گاهی کارکرد مناسب را نداشته است. امروز بیشتر از حدود ۲۶۰جشنواره در حوزه های مختلف هنر با حمایت معاونت هنری در حال برگزاری است. برخی از این جشنواره ها می تواند برگزار نشود و بیشتر فرصت سوزی است. بعضی از این جشنواره ها هم بسیار پرارزش و متفاوت می باشد و بعضی دیگر می تواند و باید تبدیل به یک برند خاص ملی و بین المللی شود.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه موسیقی، جشنواره موسیقی «جوان»، جشنواره ای فوق العاده اثرگذار و متفاوت می باشد. اما به اندازه امتیاز و مختصاتی که داراست، شایسته است معرفی آن در سطح ملی با شور بیشتری صورت گیرد.
معاون امور هنری درباره جشنواره های هنری فجر اظهار داشت: برخی از جشنواره های فجر مانند جشنواره تئاتر فجر توانسته اند جای خویش را در عرصه ملی یا بین المللی پیدا کنند. جشنواره موسیقی فجر هم از رویدادهای باسابقه و مهم در عرصه ملی است که اگر با تعامل و تأمل، کیفیت این رویداد ارتقا یابد دور و دیر نخواهد بود که این جشنواره هم بتواند در سطح بین المللی، وجود و حضور تأثیرگذار خویش را بهتر و بیشتر اعلام نماید، کما اینکه در منطقه هم بخصوص در سالهای اخیر، تعداد جشنواره های موسیقی تحت عنوان «موسیقی مقام» که می تواند مترادف حوزه «موسیقی اصیل» در نظر گرفته شود، کم نیست.
حسینی با تکیه بر تعامل انسانی و حضور هنرمندان در جشنواره ها اظهار داشت: گاهی امکان دارد جشنواره ای از نظر منابع مالی، فوق العاده سرشار باشد اما اینکه چقدر بستر تعامل هنرمندان را فراهم آورد و باعث رشد استعدادهایی شود که در این جشنواره همراهی می کنند، اتفاقی نیست که فقط با بودجه قابل تمهید باشد، بلکه ناگزیر سرشار بودن فضای انسانی در کنار همدیگر می تواند تعیین کننده باشد. خوشبختانه کشور ما از سرمایه منابع انسانی هنر برخوردار می باشد و به آن مباهات می نماییم، ازاین رو با همراهی هنرمندان می توان سال به سال جشنواره موسیقی فجر را به اعتباری رساند که شایسته موسقی کشور است.
وی ادامه داد: در این شرایط کرونایی گزینه های مختلفی درباره جشنواره ها مطرح بود و پرسش نخست این بود که جشنواره ها باید برگزار شوند یا خیر؟ بر مبنای نظام ارزیابی جشنواره ها، جشنواره های کم اثرتر برگزار نشدند. به جای بعضی جشنواره ها، جریانی برای تولید آثار در آن رشته هنری شکل گرفت و پشتیبانی از تولید محور قرار گرفت. تعطیلی یا مسکوت ماندن برخی از جشنواره های اثرگذار می توانست صدمه های کلان تری داشته باشد. برای برگزاری جشنواره های فجر چند طرح با عنایت به شرایط انتشار کرونا در زمان برگزاری پیشبینی و برنامه ریزی شد، تا برگزاری جشنواره های فجر با عنایت به پیشینه و استمرار آنها، تداوم یابد. تجربه هایی که در شرایط کرونا برای برگزاری رویدادها به دست آمده است برای جشنواره های فجر به کار گرفته می شود.
محمد اله یاری مدیرکل دفتر موسیقی در این نشست اظهار داشت: هیات انتخاب آثار و گروه ها، در یک بخش گروه ها را برای اجرا در جشنواره انتخاب می کنند. در این بخش برخی از گروه ها از راه فراخوان انتخاب می شوند و گروه هایی هم با دعوت و تایید هیات انتخاب در جشنواره اجرا می کنند. در شورای سیاستگذاری جشنواره مصوب شد که جشنواره بخش رقابتی داشته باشد. ازاین رو هیات انتخاب در این دوره در بخش رقابتی آلبوم های سالهای ۹۷ و ۹۸ را بررسی و برگزیدگان را در بخش های مختلف انتخاب می کنند و جایزه باربد اهدا می شود.
حسن ریاحی، دبیر سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر با قدردانی از شورای سیاستگذاری و هیات انتخاب جشنواره اظهار داشت: در این شرایط باید کمک و حرکتی بین هنرمندان جوان ایجاد کرد بنابراین دبیری جشنواره را پذیرفتم و کار را شروع کردم. امروز خوشحالم که تعداد شرکت کنندگان قابل توجه است و آثار از لحاظ کیفیت هم بهتر شده اند.
ریاحی با تکیه بر ایجاد زمینه هایی برای استعدادهای موسیقی اظهار داشت: ما جوانان را در جشنواره ها تشویق می نماییم و به آنان جایزه می دهیم اما وقتی جشنواره به اتمام رسید، آنها را رها می نماییم. بنا بر تجربه ای که چند سال پیش در صدا و سیما داشتم، معتقدم باید انجمن موسیقی جوان یا نهادی برای استعدادهای جوان موسیقی تشکیل گردد تا بتوان زمینه فعالیت استعدادها را فراهم نمود. همین مسائل سبب می شود حرکت لازم ایجاد و اثر تولید شود. باید در اینباره فکر کرد. اگر چنین فضایی شکل بگیرد، عاقبت جشنواره ها هم خیر خواهد بود.
احسان ذبیحی فر در این نشست اظهار داشت: لزوم دارد جریانی شکل بگیرد تا ژانربندی های موسیقی کمی دقیق تر و مشخص تر شود، بخصوص برای موزیسین هایی که کار می کنند تا خودشان بدانند اثری که منتشر می کنند در کدام ژانر قرار می گیرد، یا وقتی در جشنواره های مختلف شرکت می کنند، وضعیت معلوم باشد. پیشنهاد می کنم دفتر موسیقی، مبحث را مدیریت کند و تعدادی از دانشگاهیان، موزیسین ها و متخصصان جهت بررسی و مطالعه درباره ژانرها تشکیل گردد. این کار زمینه هایی بوجود می آورد تا مخاطبان موسیقی هم بیشتر و دقیق تر با دسته بندی های موسیقی آشنا گردند.
امیرعباس ستایشگر با اشاره به آمار جشنواره اظهار داشت: با عنایت به توقف دو ساله جایزه باربد استقبال هنرمندان در بخش رقابتی قابل توجه است و ۱۴۸ آلبوم برای داورای عرضه شد که بیشترین آمار در ارتباط با حوزه موسیقی دستگاهی با کلام است.
وی افزود: در بخش غیررقابتی هم ۱۰۱ گروه در سامانه و از راه فراخوان برای حضور در جشنواره ثبت نام کردند، اما برخی از گروه ها به دلایلی مانند انتشار کرونا نتوانستند تمرین جمعی داشته باشند یا به زمان بندی ستاد جشنواره نرسیدند. در نهایت ۶۱ گروه ثبت نامی در فراخوان بررسی گردید. سال جاری با عنایت به برگزاری جایزه باربد و همینطور انتشار کرونا جدول اجراهای جشنواره کوچکتر است.
محمدرضا چراغعلی در ادامه نشست اظهار داشت: مرزبندی بین موسیقی ها گرفتار تغییرات زیادی شده و نیاز است عناوین جدیدتری پیدا شود یا محدودتر شود. هم اکنون تمام ژانرهای مختلف موسیقی در حال تعامل با یکدیگر هستند. ما قانون کپی رایت نداریم و فروش فیزیکی آثار در زمینه موسیقی پاپ و تلفیقی به شدت محدود شده و عملاً ناشران و تولیدکنندگان و خود هنرمندان، این نیاز را احساس نمی کنند که اثرشان را به صورت فیزیکی عرضه کنند. بسیاری از کارهایی که دو سال قبل در موسیقی تلفیقی و پاپ عرضه شده به صوت تک اهنگ بوده که در فضای مجازی انتشار یافته و ثبت نشده است. این آثار از دید جشنواره جا مانده اند و جشنواره فقط به آلبوم هایی که انتشار یافته اند اکتفا کرده است. سال جاری تعداد آلبوم ها در بخش موسیقی پاپ و تلفیقی کم بود که یکی از علل، انتشار آثار به صورت تک آهنگ است. پیشنهاد می کنم برای جشنواره سال آینده، فکری اساسی شود، مدیای عرضه موسیقی تغییر کرده است.
فکر می کنم برای سال آینده باید این نکته لحاظ شود و همینطور موسیقی های سریال ها و فیلمهای سینمایی و موسیقی که مردم گوش می کنند و پرمخاطب هستند، رصد شود.
محمدعلی مرآتی با تکیه بر توجه حوزه موسیقی دستگاهی اظهار داشت: در جشنواره فجر از ابتدا تا به امروز، در بخش موسیقی دستگاهی، تا حدودی از حوزه ای که موسیقی دستگاهی درون آن قرار دارد، غافل شده ایم. ما با حوزه ای به اسم «ایرانی، عربی، تُرکی» مواجه هستیم، یعنی از «مقام» اویغورها و شش «مقام» در ماوراءالنهر تا «دستگاه» در ایران، «دستگاه» و «مُقام» در آذربایجان تا «موقام» تُرک ها. غفلت جشنواره فجر به این علت است که همیشه خلأیی وجود داشته و اصلاً با این حوزه ها ارتباطی برقرار نکرده است. ایران، طبق آنچه افراد فعال در حوزه (ایرانی، عربی، تُرکی) می گویند، کشوری است که تا قرن دهم هجری خاستگاه این موسیقی است. این مورد بسیار مهم می باشد. جشنواره می تواند در همه زمینه ها بخصوص بخش پژوهشی فعال تر عمل کند. فکر می کنم مهم ترین وظیفه «فجر»، بحث های هویتی است و باید تحلیل تاریخ و تاریخ نگری صورت بگیرد. در بخش پژوهش باید به بخش خاورمیانه، به سبب تحریف تاریخ، نگاه خیلی ویژه ای کرد.
امین هنرمند گفت: در رشته های خاصی مثل موسیقی کلاسیک باید عرضه و تقاضا را در نظر گرفت بخصوص با عنایت به این که در چند ماه گذشته، مقوله نشر تحت تاثیر کرونا قرار گرفته است، مخاطب این نوع موسیقی و مجال عرضه موسیقی کلاسیک محدود است. البته بحث حمایت همیشه مطرح است. بسیاری این مورد را همیشه متوجه دولت و منابع دولتی می دانند، در صورتیکه در خارج از کشور نهادهای خصوصی در تقویت موسیقی، نقش زیادی دارند. اما مدیریت این مورد می تواند توسط نهادهای دولتی صورت گیرد. اینکه چگونه از افرادی که علاقمند به هزینه کردن در موسیقی هستند، استفاده گردد. می توان این افراد را جذب کرد تا هم از حمایت دولتی و هم حمایت خصوصی افراد برخوردار بود.
وی ادامه داد: مبحث تخصصی شدن و جداسازی تخصص ها در موسیقی بسیار مهم می باشد و باید در تمام نهادهای دولتی، غیر دولتی، شوراهای سیاست گذاری، شوراهای مدیریت ارکستر و... نهادینه شود. در موسیقی هم درست مثل رشته پزشکی، رشته های کاملاً متفاوت و تخصصی وجود دارد. باید این نگاه تخصصی همه جا مورد توجه باشد.
وی در بخش پایانی صحبت های خود خاطرنشان کرد: تصور می کنم باید در فراخوان سال آینده، تفکیک شده تر در ارتباط با آهنگسازی و نوازندگی در هر رشته مبحث مشخص شود.
کارن کیهانی ضمن اشاره به حضور جوانان در جشنواره اظهار داشت: سال جاری حضور قابل توجه جوانان نخبه و دانشگاهیان را در جشنواره شاهد می باشیم و تعاملی با دانشگاهها برقرار شد.
کیهانی افزود: موضوعی که نقطه ضعف به حساب می آید، بحث ژانربندی است. در موسیقی کلاسیک اروپایی، طبیعتاً هر چه به امروز نزدیک تر می شویم، ژانرها و مکاتب بیشتر می شوند و توصیف های دقیق تری نسبت به مکاتب صورت می گیرد، در صورتیکه در موسیقی دستگاهی گویا مجبور شده ایم از یک سری اسامی استفاده نماییم، مثلاً موسیقی ارکسترال دستگاهی یا موسیقی معاصر دستگاهی. مرزبندی ها در این نام ها معلوم نیست و این مورد به کار نظری نیاز دارد. همینطور درباره عنوان موسیقی تلفیقی هم لازم است که فکر و گفتگو شود چون در خیلی از این نوع موسیقی که عنوان تلفیقی به آن داده می شود، تلفیقی صورت نگرفته است.
محمد اله یاری مدیرکل دفتر موسیقی اظهار داشت: مبحث ژانربندی را که مد نظر همه دوستان است می توان در همین جشنواره سال جاری، دستمایه گفت وگوی استادان و نخبگان قرار داد و شروع کرد و با مشارکت استادان و هنرمندان و متخصصان این مورد بررسی و گفتگو شود.
سید مجتبی حسینی، معاون امور هنری در انتها نشست اظهار داشت: فرهنگ ایرانی، می تواند نه صرفاً در موسیقی بلکه برای جهان معاصر هنر مورد توجه باشد و در این حوزه پُرکاری کشورهای دیگر در کنار کم کاری های ما هم مورد نظر است. ما بیشتر درگیر رفع مشکلات و مقتضیات روزانه در امر هنر شده ایم، به جای اینکه برنامه ریزی کلان میان مدت و بلندمدت انجام دهیم. اگر ابتلای تنگناهای مالی را تجربه می نماییم و امیدواریم که موقت باشد، هم افزایی توان های انسانی می تواند بسیار کمک نماید تا قدم هایی برداریم. این موارد و مسایلی که درباره ژانربندی در موسیقی عنوان شد با کمک شما دوستان و هنرمندان که تخصص و شناخت دارید پیگیری می شود.
منبع: آبی طرح
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب