ویدیو آرت، فیلم کوتاه نیست
فرشته عالمشاه داور بخش رسانه های هنری جدید در چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر است. این هنرمند در تعریف هنرهای جدید اظهار داشت: «ویدئو آرت، پرفورمنس آرت، چیدمان، لایت آرت، ساوند آرت، دیجیتال آرت و بسیاری شاخه های دیگر هنری، متولدین این عصر از تغییرات هستند که همچنان هر روز بر تعداد آنها افزوده شده و مرز میانشان باریک تر می شود.»
به گزارش آبی طرح به نقل از ایسنا، رسانه های هنری جدید، هرچند شیوه بیانی نوظهوری در هنرهای تجسمی ایران است، اما در این سال ها، هم هنرمندان پیشکسوت و هم هنرمندان جوان اقبال خوبی به این رسانه های هنری نشان دادند. از همین رو، در برخی از ادوار جشنواره هنرهای تجسمی فجر، دیدگاه شورای سیاست گذاری بر این بود که آثار هنری راه یافته به جشنواره، بینارشته ای باشند. بر این اساس در چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، رسانه های هنری جدید، بعنوان یکی از رشته های دهگانه هنرهای تجسمی با زیر شاخه های ویدئوآرت، اینستالیشین و پرفورمنس آرت، در فراخوان آمده است.
در همین رابطه به گفت و گو با فرشته عالمشاه، داور بخش رسانه های هنری جدید در چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، ویدئو آرتیست، نقاش، هنرمند محیطی، فعال فرهنگی و محیط زیست پرداختیم تا صفر تا صد این مساله را از زبان وی بشنویم.
مفهوم هنر جدید چیست؟
عالم شاه در ابتد به تعریف مفهوم هنرهای جدید پرداخت و اظهار نمود: «ویدئو آرت، پرفورمنس آرت، چیدمان، لایت آرت، ساوند آرت، دیجیتال آرت و بسیاری شاخه های دیگر هنری، متولدین این عصر از تغییرات هستند که همچنان هر روز بر تعداد آنها افزوده شده و مرز میانشان باریک تر می شود.»
این هنرمند افزود: «واژه هنرهای جدید پس از حدود سالهای ۱۳۸۰ و بعد از چند نمایشگاه با رسانه های متفاوت وارد فرهنگ لغات هنر در ایران شد و به سبب نو بودن نوع برخورد هنرمندان با رسانه های جدید، این اصطلاح رواج یافت. البته همیشه انتقاداتی به این واژه وارد می شود چونکه جدید بودن خاصیتی است که کاربردش را با گذر زمان از دست می دهد.»
وی ضمن اشاره به این نکته که تعریف هنرهای جدید معطوف به تعریف هنرهای معاصر است، اشاره کرد: «با پیموده شدن دوره هنرهای مدرن و شکست فضای غالب هنری توسط هنرمندان اروپایی و آمریکایی در سالهای پس از ۱۹۶۰ رویکرد های بسیار متفاوتی در هنر پدید آمد. این تغییر روند هنری شامل استفاده از ابزار، نوع اجرا، روش ارائه، برخورد با فضا، فناوریهای جدید و هر چیز دیگری شد.»
ویدیو آرت با فیلم سینمایی کوتاه متفاوت است
عالم شاه در ادامه گفت و گو به تفکیک خاصیت های ویدیو آرت از فیلم سینمایی پرداخت و تشریح کرد: «من با این جمله که مخاطب با دیدن ویدئو آرت تصور تماشای فیلم کوتاه را دارد موافق نیستم، چون ویدئو آرت با فیلم سینمایی چه کوتاه و چه بلند ذاتاً و اصالتاً بسیار متفاوت می باشد. سینما صنعت سرگرمی است. فیلم روایتگر، داستان محور و سرگرم کننده است و در این راستا به بیان مفاهیم اجتماعی، آموزشی، سیاسی و... نیز می پردازد. اما ویدئو مفهوم گرا است و قصد سرگرم کردن مخاطب را بعنوان هدف اصلی ندارد.»
این هنرمند همین طور اظهار نمود: «همان گونه که هنرمند ویدئو آرتیست از ابزار تکنولوژی و برخی مفاهیم سینمایی در خلق اثر خود بهره می جوید یک کارگردان سینمایی نیز می تواند تا حدودی جهت بیان مفاهیم و لایه سازی مفهومی در اثرش به سمت ویدئو آرت سوق پیدا کند، کما این که در تاریخ سینما شاهد این دسته آثار بوده ایم. اما در کل این دو هنر دو مسیر و دو وظیفه کاملاً متفاوت را طی می کنند که گاهی به هم نزدیک شده و گاهی نیز هم پوشانی دارند.»
آیا سبک شخصی در ویدیو آرت دیده می شود؟
داور بخش رسانه های هنری جدید در چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در پاسخ به این پرسش که آیا ویدئو آرت هم دارای زیرشاخه هایی است که بتوان تمایز میان آنها قائل شد؟ و این که آیا سبک شخصی هم در ویدئو آرت دیده می شود یا خیر، این چنین پاسخ داد: «برای شناخت ویدئو آرت بهترین راه دیدن آثار خوب هنرمندان است. هنرمند ویدئو آرتیست از حرکت در تصاویر برای بیان مفاهیم و اهدافش بیشترین بهره را می برد. به بیان دیگر تکنولوژی به مدد هنرمندان آمده تا از قدرت حرکت بخشی صدا، نور و... در بیان قدرتمند استفاده کنند.»
وی همین طور افزود: «حرکت و مفهوم دو بخش اصلی در ویدئو آرت است. ویدئو آرت ها برمبنای نوع ساخت و نوع ارائه می توانند در شاخه های مختلفی قرار گیرند مانند ویدئو پرفورمنس، ویدئو چیدمان، ویدئو مجسمه، ویدیو های تک کاناله یا چند کاناله و.... بعد از آخر دوره ایسم ها و سبک های مشخص و چهارچوب های بسته، همیشه هنرمندان به دنبال آزادی در نوع بیان شخصی خود بودند و بیشتر هنرمندان با تجربه در این راه به سبک و سیاق خود دست پیدا می کنند.»
عالم شاه در ادامه و درباره خاصیت های یک ویدیو آرت خوب و هنری اظهار داشت: «برای رسیدن به یک اثر خوب خیلی از عوامل باید دست به دست هم بدهند. ایده خوب، ابزار مناسب، انتخاب های درست، نمایش مناسب و از همه مهم تر دانش، آگاهی کافی، تسلط و توانایی هنرمند. ویدئو آرت رسانه قدرتمندی است که هنرمند را برای بیان مفهوم و ایده خود به ابزار و دانش های وسیعی مسلط می کند.»
وی همین طور افزود: «قدرت تأثیرگذاری تصویر در کنار قدرت تأثیرگذاری صدا به اضافه جذابیت و توانایی های مفهومی حرکت و امکانات لایتناهی هرروزه تکنولوژی، و امکان به کارگیری تمام حواس درآن واحد، استفاده از قدرت جهانی فضای مجازی، استفاده از دانش های اجتماعی، سیاسی، روان شناسی، زیبایی شناسی و...، درگیر کردن مستقیم مخاطب با اثر و حتی بعنوان بخش تعیین کننده و مهمی از آن، استفاده درست از تمام این قابلیت ها امکانات و ابزار در میزان تأثیرگذاری هر چه بیشتر ویدئو آرت نسبت به هنرهای دیگر دخیل است.»
این هنرمند در ادامه ضمن اشاره به این نکته که استیتمنت نویسی مخاطب را به ایده هنرمند نزدیک تر می کند، اشاره کرد: «وقتی درباره یک جشنواره ملی صحبت می نماییم پیش فرض ما حضور هنرمندانی است که دارای تجربه مناسب و آگاهی و دانش کافی هستند. هنرمندی که در شاخه ای مانند ویدیوآرت اثر می سازد و خودرا هنرمند معاصر می داند به لزوم استیتمنت نویسی و دلیلهای آن آگاه است. اما بطور کلی می توان گفت استیتمنت کمک می نماید تا مخاطب به اثر و ایده هنرمند نزدیک تر شود و هنرمند با کمک این ابزار می تواند مخاطب را به بخش های دست نیافتنی مفهوم اثر یا پروژه خلق آن یا مواردی که هنرمند تمایل به برملا کردن یا اشتراک آن دارد هدایت کند.»
تعامل مخاطب با ویدیو آرت
عالم شاه به این پرسش که نحوه تعامل مخاطب با ویدیو آرت چگونه است، این چنین پاسخ داد: «به مدد تجمیع قدرت های رسانه های مختلف و به کارگیری توانایی ها و دانش های مختلف در یک رسانه همانند استفاده از تصویر، صدا، نور، حرکت، حواس، دخالت دادن مخاطب در اثر با همراهی یک ایده خوب و ارائه مناسب، ویدئو آرت می تواند تأثیرگذاری طولانی مدت و حتی فراموش نشدنی بر مخاطب خود داشته باشد.»
وی همین طور افزود: «میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری اثر بر مخاطب، جریانی کاملاً دوطرفه است و به هر دو سوی این جریان بستگی دارد. از سویی به میزان آگاهی، دانش، علاقه و نوع مخاطب و از طرف دیگر به موضوع، ایده، اجرا و نحوه نمایش اثر و میزان توانایی هنرمند در تمامی این موارد. درباره مخاطب یابی یکی از نکات جذابی که در ویدئو آرت وجود دارد امکان استفاده از فناوریهای جدید در تولید و نمایش، استفاده از توانایی های فضای مجازی، عبور سریع و راحت از مرزها و امکان دستیابی به گستره بسیار بزرگی از مخاطبان است. این قابلیت و انعطاف پذیری رو به رشد امکان دیده شدن هر چه بیشتر و بیش ازپیش را به این دسته از آثار داده است.»
فرشته عالمشاه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب