تحلیل سینمای ۲۰۲۱؛
دوران زایندگی سینما به انتها رسیده است
آبی طرح: «حسین معززی نیا» منتقد و مدرس سینما در گفت و گو با ایرنا اصرار کرد با وجود این که دوران زایندگی سینما به انتها رسیده و شاید انتظار برای تماشای فیلم هایی متحول کننده، غیرمنطقی باشد اما سینمای دنیا سال متنوع و پرباری را از سر گذرانده و مجموعه محصولاتش آبرومند و قابل تأمل است.
سینمای جهان در دو سال اخیر بواسطه شیوع کرونا، شرایط متفاوت و خاصی را گذراند؛ تولیدات به گونه قابل توجهی کاهش یافت؛ مدتی سینماها تعطیل شد و رکود قابل توجهی در میزان فروش و چرخه مالی سینماها به وجود آمد. از طرف دیگر خیلی از فیلمسازان مسیر تلویزیون های کابلی و نمایش خانگی را برای ادامه فعالیت حرفه ای خود انتخاب کردند و شاهد رونق قابل توجهی در محصولات تلویزیونی و سریال ها بودیم.
مردم نیز به علت تردد کمتر در محافل شهری و حضور بیشتر در خانه ها، استقبال زیادی از سبک جدید ارائه محصولات سینمایی و تلویزیونی داشتند و اینگونه شد که تاحد زیادی فرهنگ فیلم بینی در سینماها جای خودرا به حضور در خانه و سریال بینی داد. سال ۲۰۲۱ با فروکش کردن نسبی کرونا در جهان و انجام واکسیناسیون گسترده، شاهد رونق باردیگر تولید و نمایش فیلم های سینمایی بودیم، به شکلی که در سال ۲۰۲۱ فیلمسازان مطرح زیادی همچون «جین کمپیون»، «ریدلی اسکات»، «استیون اسپیلبرگ»، «پائولوسورنتیتو»، «پل توماس اندرسون»، «جوئل کوئن»، «وس اندرسن»، «دنی ویل نوو» و... آثاری پرمخاطب و جذابی را در قالب آثار سینمایی به نمایش در آوردند.
یک اتفاق جالب در پیگیری روند تولید و نمایش فیلم های سینمای جهان در سالی که گذشت این بود که فیلمسازان اروپایی در تغییر جهتی معنادار و قابل تامل، مدل فیلم های سینمایی خودرا از فرم هنری و روشنفکری به آثار سرگرمی ساز و قصه گو تغییر دادند و آثار شاخص سینمای اروپا در سال اخیر بیشتر شامل تولیدات مخاطب پسند و با ریتم تند بودند که قبل از این و با حضور بزرگان سینمای اروپا چون «میشائیل هانکه»، «آندری تارکوفسکی» و «کریستف کیشلوفسکی» که مبدع سینمای روشنفکری با ریتم کند و محتواهای عمیق و عرفانی بود، کاملا متمایز و فاصله داشت.
فرم روایت و شکل قصه گویی نیز در سالهای اخیر و خصوصاً سال ۲۰۲۱ گرفتار تحولات شده؛ برای نمونه الگوی روایت موقعیت های داستانی در فصل های مجزا جای تبیین فرم کلاسیک قصه گویی با یک خط داستانی مسنجم و مشخص را گرفته است.
در ادامه با اهمیت ترین فیلم هایی که در یک سال اخیر بیشتر مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفته اند، با ارائه کشور تولیدکننده، سازنده و امتیاز آن آمده است:
نام فیلم
نام کارگردان
کشور تولیدکننده
امتیاز متاکریتیک
(از ۱۰۰)ماشین مرا بران (Drive My Car)
Ryusuke Hamaguchiژاپن۹۰تیتان (Titane)
Julia Ducournauفرانسه۷۴قدرت سگ (The Power of the Dog)
Jane Campionبریتانیا، ایالات متحده آمریکا، نیوزیلند۸۸آنت (Annette)
Leos Caraxفرانسه۶۷جزیره برگمان (Bergman Island)
Mia Hansen-Løveفرانسه، سوئد۸۲تل ماسه (Dune)
Denis Villeneuve ایالات متحده آمریکا۷۴اسپنسر (Spencer)
Pablo Larraínبریتانیا، آلمان، شیلی۷۶گزارش فرانسوی (The French Dispatch)
Wes Andersonایالات متحده آمریکا۷۴بندتا (Benedetta)
Paul Verhoevenفرانسه، هلند۷۳دست خدا (The Hand of God)
Paolo Sorrentinoایتالیا۷۴داستان وست ساید (West Side Story)
Steven Spielberg
ایالات متحده آمریکا
۸۵کروئلا (Cruella)
Alex Timbers and Craig Gillespieایالات متحده آمریکا۵۹
پژوهشگر ایرنا به نظور واکاوی کلی سینمای جهان در ۲۰۲۱ و تبیین جریان ها و فیلم های مهم سال به گفت و گو با «حسین معززی نیا» منتقد و مدرس سینما پرداخت.
دوران زایندگی سینما به انتها رسیده و انتظار برای تماشای فیلم هایی متحول کننده در این حد که نقطه عطفی در تاریخ سینما پدید آورند، شاید غیرمنطقی باشد.ایرنا: در نگاهی کلی و جامع، چه دستاوردها و ظرفیت های ویژه ای در آثار به نمایش درآمده در سال ۲۰۲۱ دیدید که امکان تازه ای از نظر فرم یا محتوا به سینمای جهان ارائه کرده است؟
معززی نیا: به گمانم سال هاست نمی گردد در فیلم های روز دنیا دنبال پیشنهادهای کاملاً تازه در فرم و محتوا گشت. سینمای ۲۰ سال اخیر دیگر ظرفیت چنین پیشنهادهایی را ندارد. دوران زایندگی سینما به انتها رسیده و انتظار برای تماشای فیلم هایی متحول کننده در این حد که نقطه عطفی در تاریخ سینما پدید آورند، شاید غیرمنطقی باشد. بدین سبب در سال قبل که تحت تأثیر شرایط عجیب و غریب دوران کرونا هم بوده، دنبال چنین تازگی هایی نبودم. در عین حال، فکر می کنم سینمای دنیا سال متنوع و پرباری را از سر گذرانده و مجموعه محصولاتش آبرومند و قابل تأمل است.
سینمای جهان در سال ۲۰۲۱؛ بعد از چند سال رکود ناشی از همه گیری کرونا، دوران پررونق و پرباری را سپری کردایرنا: در ۲ سال اخیر و درگیری مردم جهان با همه گیری کرونا، سینما یکی از با اهمیت ترین مراکزی بود که از نظر تولید و فروش بسیار متضرر شد. رونق سینما در سال ۲۰۲۱ را با وجود کاهش شیوع ویروس کرونا و واکسیناسیون جهانی چگونه ارزیابی می کنید؟
اگر به زودی (از کرونا) خلاص نشویم، نه فقط ضرر اقتصادی سینما قابل تحمل نخواهد بود، ضررهای فکری و فرهنگی اش هم نابودکننده خواهد شد.معززی نیا: تردیدی نیست که این وضعیت نمی تواند ادامه پیدا کند. همه با این تصور ادامه می دهیم که این یک دوره ی موقت است. سالن های نمایش فیلم قلب این صنعت محسوب می شوند. جشنواره های سینمایی با شلوغی و تراکم آدم ها معنا می یابند. این زندگی آنلاین و محدود تا مدتی قابل تحمل است. جشنواره های آنلاین، نمایش فیلم روی پلت فرم های آنلاین، جلسه ها و گردهمایی های آنلاین، مراسم های اهدای جایزه ی آنلاین... اینها را تا مدتی می شود تاب آورد. اگر به زودی (از کرونا) خلاص نشویم که نه فقط ضرر اقتصادی سینما قابل تحمل نخواهد بود، ضررهای فکری و فرهنگی اش هم نابودکننده خواهد شد.
همه گیری کرونا نتایج مخرب زیادی در فروش و تولید سینماها گذاشت و به نظر می آید ادامه این روند لطمه های فکری و فرهنگی نیز به بارخواهد آوردایرنا: باتوجه به تخصص شما در شیوه های روایت در سینمای کلاسیک و معاصر جهان و دوره های آموزشی تان که هم اکنون درحال برگزاری است؛ شیوه های روایت و خلاقیت های فرمی در آثار اخیر سینما را چگونه ارزیابی می کنید؛ از یک سو با برخی فیلم هایی سینمایی چون بلفاست(Belfast) و زودباش زودباش(C'mon C'mon) مواجهیم که تجربیات شخصی تر و واقعی تری از انسان های معاصر ارائه می دهند و از سویی دیگر در آثاری چون قدرت سگ(The Power of the Dog) شاهد نوعی نوآوری در روایت پردازی کلاسیک توسط «جین کمپیون» هستیم؛ در کل شیوه های روایت پردازی را در سینمای معاصر و به ویژه سینمای ۲۰۲۱، چطور تحلیل می کنید؟
معززی نیا: نمی گردد گفت در این سال ها شاهد تجربه های بی سابقه در روایت گری بوده ایم و بطور مثال جریانی شبیه روایت غیرخطی به راه افتاده که در دهه ۱۹۹۰ صورت گرفت. اما میان همین ها که امسال دیده ایم تجربه های روایی تأثیرگذاری دیده می شود. ماجراجویی هایی قابل تأمل؛ اتومبیل مرا بران (هاماگوچی) تلاش تحسین برانگیزی است برای نزدیک شدن به دنیای روایت گری هاروکی موراکامی. فیلم ساز موفق شده با کنترل ریتم و ایجاد توازن میان لایه های مختلف اثر، یک دنیای چندلایه را شکل دهد.
فیلم جزیره برگمان (میا هنسن لاو) در کار با دست مایه واقعیت/خیال موفق است و بازی های روایی اش درگیرکننده است. قدرت سگ (جین کمپیون) از این جهت که ابتدا با قراردادهای ژانر وسترن پیش می رود اما در ادامه تلفیقی از قواعد روایی در ژانرهای متفاوت را تلفیق می کند بسیار قابل بحث است. از منظر شیوه روایت، به فیلم های بدترین آدم دنیا (یواخیم تریر) و مادران موازی (پدرو آلمودووار) هم باید پرداخت.
فیلم قدرت سگ(The Power of the Dog)
با موفقیتی که در جوایز گلدن گلاب ۲۰۲۲ کسب نمود، از اصلی ترین بخت های اسکار ۲۰۲۲ نیز به شمار می رودایرنا: باتوجه به معرفی فیلم قهرمان در بخش بین الملل اسکار ۲۰۲۱، شانس تصاحب سومین اسکار را برای اصغر فرهادی چقدر می دانید؟
با توجه به استقبال منتقدان و صاحبنظران آمریکایی در هفته های گذشته، قرار گرفتن «قهرمان» در بین ۵ نامزد اصلی اسکار قطعی است.
معززی نیا: در مورد قهرمان فکر می کنم باتوجه به استقبال منتقدان و صاحبنظران آمریکایی در هفته های گذشته، قرار گرفتنش در بین پنج نامزد اصلی قطعی است. بسیار بعید است که نامزد دریافت این جایزه نشود اما برنده شدن یا نشدنش را هیچ کس در این لحظه نمی تواند پیش بینی کند؛ چون بستگی دارد به واکنش ها پس از اکران قریب الوقوعش در آمریکا. به نمایش عمومی فیلم نزدیک شده ایم و باید دید چه تأثیری بر تماشاگر آمریکایی می گذارد؛ دست اندرکاران آمازون هم چقدر می توانند اعضای آکادمی را تحت تأثیر قرار دهند. همین تأثیرگذاری های نهایی است که اسکار قبلی (بابت فروشنده) را نصیب فرهادی کرد.
قهرمان فرهادی به نظر می آید تابحال موج و جریان آنچنانی در سینماهای آمریکا به وجود نیاورده،
اما قرارگرفتن احتمالی آن در جمع ۵ نامزد فیلم غیرانگلیسی زبان، می تواند دستاورد مهمی برای فرهادی و سینمای ایران باشد
ایرنا: پیش بینی کلی تان از برندگان اصلی اسکار چیست؟
اگر قهرمان در ایام نمایش عمومی در آمریکا تأثیر خاصی نگذارد، برنده ی جایزه اتومبیل مرا بران (ریوسوکه هاماگوچی) خواهد بود. معززی نیا: نامزدی ها تفاوت شایان توجهی با انتخاب های این هفته ها نخواهد داشت، اما برنده نهایی را خانم «جین کمپیون» می دانم. فیلمش (قدرت سگ یا درواقع چنگال سگ) واجد همه خاصیت ها برای دریافت جوایز اصلی است و حدس می زنم حتی اگر دیگر محافل، جایزه اولشان را به فیلمی دیگر بدهند، باز هم اعضای آکادمی انتخاب شان همین فیلم باشد.
انجمن های مستقل جایزه ی اصلی شان را به Licorice Pizza (پل تامس اندرسن) داده اند اما اعضای آکادمی به این فیلم و فیلم هایی مانند بلفاست (کنت برانا)، داستان وست ساید (استیون اسپیلبرگ) و Don't Look Up (آدام مک کی) در حد نامزدی در چند رشته توجه نشان خواهند داد.
اینها همان رقبایی به نظر می رسند که در نهایت بازنده خواهند بود. فیلم جین کمپیون علاوه بر ارزش هایش، ساخته یک خانم است؛ مضمونش هم با ارزش های مورد پسند این سال ها هم خوانی دارد. بدین سان فیلم هایی مثل The French Dispatch (وس اندرسن)، Nightmare Alley (گی یرمو دل تورو)، تراژدی مکبث (جوئل کوئن) و دو فیلم ریدلی اسکات را باید فیلم هایی تقریباً نادیده گرفته شده فرض نماییم، اثر عظیم دنی ویل نوو یعنی Dune هم جایزه های فنی را خواهد برد.
اما در رقابت بین فیلم های نامزدشده برای جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان همانطور که گفتم اگر قهرمان (اصغر فرهادی) در ایام نمایش عمومی در آمریکا تأثیر خاصی نگذارد، برنده ی جایزه اتومبیل مرا بران (ریوسوکه هاماگوچی) خواهد بود.
اتومبیل مرا بران (ریوسوکه هاماگوچی)
اصلی ترین رقیب قهرمان در مراسم اسکار ۲۰۲۲ و بخت نخست تصاحب جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان است
منبع: آبی طرح
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب